Bên cạnh độ đèn, độ camera, độ màn hình ô tô thì độ loa, nâng cấp âm thanh ô tô luôn được nhiều chủ xe quan tâm chăm chút. Bởi đa phần ô tô phổ thông ít được nhà sản xuất đầu tư về mặt âm thanh nên việc độ loa hay âm ly sẽ đem đến trải nghiệm âm thanh sống động, đặc sắc hơn.
Kinh nghiệm độ loa Sub, nâng cấp âm thanh ô tô năm 2023
Kiến thức cơ bản về âm thanh xe hơi
âm thanh ô tô được tạo ra bởi hệ thống loa trong xe. Hệ thống loa ô tô thường lắp ở các vị trí: taplo, cột trụ chữ A, ốp cánh cửa, bệ sau hàng ghế sau…
Cấu tạo của loa ô tô bao gồm:
- Củ loa: Củ loa gồm cuộn dây gắn với màng loa, đặt trong từ trường nam châm vĩnh cửu. Khi dòng điện chạy qua, cuộn dây sẽ rung động tạo nên các dao động truyền ra ngoài thông qua màng loa.
- Thùng loa: Thùng loa chứa toàn bộ củ loa bên trong. Độ dày, vật liệu và cấu tạo thùng loa ảnh hưởng nhiều đến âm thanh loa phát ra.
- Lỗ dội âm: Các lỗ thông liên kết với thùng loa bố trí bên ngoài màng loa vừa bảo vệ màng loa, vừa cho phép âm thanh thoát ra.
- Các phụ kiện khác: dây điện, giắc cắm, giá cố định loa…
Âm thanh nói chung và âm thanh xe hơi nói riêng được phân thành 3 dải âm chính tương ứng với 3 dải tần số:
- Âm Bass nằm trong khoảng tần số từ 20 Hz đến 500 Hz: Âm Bass là dải âm thấp, sâu, biểu thị độ trầm của âm thanh.
- Âm Mid nằm trong khoảng tần số 500 Hz đến 6.000 Hz: Âm Mid là dải âm trung. Những âm thanh thông thường trong cuộc sống như giọng nói, tiếng kêu động vật… đều nằm trong dải âm này.
- Âm Treble nằm trong khoảng tần số từ 6.000 Hz đến 20.000 Hz: Âm Treble là dải âm cao, biểu thị độ bổng của âm thanh. Dễ hình dung là những âm thanh có độ cao, thánh thót.
Nguồn phát âm thanh ô tô qua loa ô tô thường là:
Đầu đĩa CD, DVD: Trước đây khi đĩa CD hay DVD thịnh hành, nhà sản xuất ô tô thường trang bị trên xe đầu đọc CD hoặc DVD, khi trình chiếu âm thanh sẽ phát qua hệ thống loa. Tuy nhiên ngày nay CD, DVD đã lỗi thời, đa phần các mẫu xe ô tô đời mới đã dần cắt giảm, không còn trang bị đầu đọc CD/DVD, thay vào đó chỉ trang bị màn hình ô tô.
Màn hình giải trí trên ô tô: Màn hình ô tô hiện nay đóng vai trò như một chiếc máy tính bảng trên xe. Nếu được kết nối internet, người dùng có thể xem phim, nghe nhạc trực tuyến. âm thanh ô tô từ màn hình sẽ được phát qua hệ thống loa trên xe.
Cổng AUX, USB: Thông qua các cổng này, người dùng có thể kết nối các thiết bị khác như máy MP3, điện thoại… với hệ thống loa trên xe ô tô.
Các loại loa ô tô
Tương ứng với 3 dải âm thanh ô tô, hệ thống loa ô tô có 3 loại loa chính:
Loa trầm và loa siêu trầm Sub
Loa trầm (Woofer) và loa siêu trầm Sub (Subwoofer) là loại loa thể hiện âm thanh dải Bass trầm, dễ hình dung nhất là tiếng trống. Loa trầm thể hiện âm thanh dải tần thấp, còn loa siêu trầm sẽ thể hiện âm thanh dải tần siêu thấp.
Đặc điểm của loa trầm và loa siêu trầm là kích thước lớn, thùng loa to để tạo ra tiếng bass đầy. Bởi công suất lớn nên loa trầm và loa siêu trầm thường được lắp ở dưới gầm ghế xe hay phía sau cốp xe.
Loa Sub ô tô có 2 loại: Sub hơi và Sub điện.
- Sub hơi là loa lấy tín hiệu từ âm ly ô tô như các loa bình thường khác mà không có bộ khuếch đại âm thanh riêng của nó.
- Sub điện là loa tích hợp bộ khuếch đại âm thanh riêng bên trong và có cả bộ cắt tần số nhằm loại bỏ những âm tần số cao, chỉ để lại âm trầm có tần số nằm trong dải Bass.
Loa trung Mid
Loa trung Mid (còn gọi là loa Center – loa trung tâm) là loại loa tập trung thể hiện âm thanh dải Mid trung, đây là những âm thanh ô tô có tần số phổ biến nhất, dễ hình dung nhất là giọng nói con người. Do đó, loa Mid được xem là loại loa cơ bản, nhất định phải có. Các loa có sẵn đi kèm với những thiết bị điện tử như TV, điện thoại, màn hình ô tô… đều là loa Mid.
Loa Mid ô tô có kích thước trung bình tầm 3 – 5 inch. Loa Mid thường được lắp ở cánh cửa xe. Loa Mid ô tô không nhất thiết phải có thùng loa như loa Bass. Thông thường người ta sẽ tận dụng ốp cửa làm thùng loa.
Loa Treble
Loa Treble (còn gọi là loa tép hay trép) là loại loa thể hiện âm thanh cao, bổng ở dải Treble, dễ hình dung nhất là âm thanh sắc cao như tiếng chim hót. Loa Treble ô tô có kích thước nhỏ tầm 1 – 2 inch, thường được lắp ở góc taplo sáp kính lái, cột chữ A vị trí ngay góc kính cửa, ốp cánh cửa xe…
Hệ thống âm thanh trên xe nguyên bản có gì?
Những dòng xe sang thường đầu tư rất nhiều cho hệ thống âm thanh ô tô. Xe Mercedes thường được trang bị hệ thống âm thanh vòm Burmester. Các dòng xe C-Class như C200, C300 AMG hay các dòng E-Class như E200, E300 AMG đều được trang bị hệ thống âm thanh vòm Burmester 13 loa. Đặc biệt, dòng S-Class Maybach có tới 26 loa. Ở hệ thống âm thanh này, đầy đủ loa trung tâm, loa sub, loa cao được đặt khắp xe.
Tuy nhiên, ở những dòng xe phổ thông, các thiết bị giải trí như màn hình ô tô, dàn âm thanh ô tô thường được hạ cấp xuống mức trung bình nhằm tối ưu giá bán và đây không phải là khoản đầu tư lớn. Nhóm xe cỡ nhỏ giá rẻ như Kia Morning, Hyundai i10, Toyota Wigo thường chỉ có 4 âm thanh loa ở 4 cửa.
Xe hạng B, C như Toyota Vios, Hyundai Accent, Hyundai Elantra thường chỉ có âm thanh 6 loa.
4 loa ở cửa và 2 loa ở phía trước. Đặc biệt, Mazda 3 được trang bị đầy đủ âm thanh 8 loa.
Xe hạng D có giá hơn 1 tỷ đồng.
Khác với xe sang, hầu hết xe phổ thông chỉ sử dụng một loa trung tâm thông thường. Chỉ một số mẫu xe trên 1 tỷ đồng mới được trang bị loa của các thương hiệu lớn như Toyota Camry với loa JBL và Mazda 6 với loa Bose.
Vì vậy, nhìn chung với xe dưới 1 tỷ đồng, radio xe ở mức trung bình và đủ nghe, xe dưới 500 triệu nghe ở mức chấp nhận được. Nhưng khi trải nghiệm âm thanh thực tế, các dải tần rõ ràng và tròn trịa, đặc biệt là ở các dải trầm và cao.
Có nên độ loa ô tô?
Do những mẫu xe hạng B như Toyota Vios chỉ được trang bị 6 loa nên nhiều chủ xe thường nâng cấp lên loa chất lượng cao hơn.
Xe hạng D có giá hơn 1 tỷ đồng.
Khác với xe sang, hầu hết xe phổ thông chỉ sử dụng một loa trung tâm thông thường. Chỉ một số mẫu xe trên 1 tỷ đồng mới được trang bị loa của các thương hiệu lớn như Toyota Camry với loa JBL và Mazda 6 với loa Bose.
Vì vậy, nhìn chung với xe dưới 1 tỷ đồng, radio xe ở mức trung bình và đủ nghe, xe dưới 500 triệu nghe ở mức chấp nhận được. Nhưng khi trải nghiệm âm thanh thực tế, các dải tần rõ ràng và tròn trịa, đặc biệt là ở các dải trầm và cao.
Ô tô ngày nay không chỉ đơn giản là phương tiện để đi lại mà còn là nơi người ta mong muốn có được trải nghiệm tiện nghi, cao cấp hơn. “Độ” âm thanh xe hơi sẽ giúp âm thanh xe trở nên chuẩn mực hơn, xem phim hay nghe nhạc sống động hơn. Từ đó những chuyến đi cũng thú vị và cảm xúc hơn rất nhiều.
Độ loa Sub
Với kiểu này, hệ thống âm thanh ô tô nguyên bản sẽ được giữ nguyên chỉ độ thêm 1 hoặc 2 loa Sub siêu trầm cho xe. Đây là cách âm thanh ô tô tiết kiệm được nhiều người lựa chọn, phù hợp với những ai thích dải âm Bass trầm.
Độ loa Sub và thêm loa Treble
Với kiểu này, hệ thống âm thanh ô tô nguyên bản sẽ được giữ nguyên, độ thêm loa Sub siêu trầm và loa Treble nhỏ âm cao. Kiểu độ này được đánh giá cao hơn, bởi với hệ thống loa Mid sẵn có kết hợp thêm loa Sub siêu trầm và loa Treble âm cao thì người dùng đã có đầy đủ cả 3 loại loa tương ứng với 3 dải âm trầm – trung – cao. Ở kiểu độ này, người ta thường độ 1 loa Sub và 2 loa Treble.
Độ loa Mid
Loa nguyên bản theo xe ở những dòng xe giá rẻ thường là loa tiêu chuẩn, chất âm không hay. Do đó với những “dân chơi” chịu chi, họ thường sẽ thay luôn toàn bộ dàn loa nguyên bản bằng những loa chất lượng hơn, đến từ các thương hiệu lớn.
Độ âm ly
Amply là thiết bị giúp khuếch đại tín hiệu âm thanh (tăng âm). Thực tế trong một số dòng loa cũng đã có sẵn amply như Sub điện. Tuy nhiên khả năng khuếch đại sẽ không bằng đầu amply độc lập.
Do đó nếu người dùng muốn tín hiệu âm thanh từ nguồn phát lớn hơn có thể độ thêm amply ô tô. Độ amply thường là lựa chọn phù hợp với những ai muốn trải nghiệm âm thanh chuyên nghiệp. Tuy nhiên để tránh âm thanh trong xe gây ồn bên ngoài, xe độ amply nên có cách âm tốt.
Xem thêm:
Kinh nghiệm nâng cấp âm thanh xe hơi
Cách chọn loa xe
Khi mua âm thanh ô tô nên chú ý đến các yếu tố sau:
Dải tần loa
Biết được dải tần của loa người mua sẽ biết đây là loại loa siêu trầm Sub, loa trung Mid hay loa âm cao Treble. Nếu xem xét kỹ hơn bạn cũng sẽ biết và so sánh được các dải tần loa với nhau. Ví dụ cùng là dòng loa Sub siêu trầm, nhưng loa này có dải tần thấp hơn loa kia. Cùng là dòng Mid nhưng sẽ có loa có dải tần rộng hơn đạt được độ trầm bổng cao hơn loa khác.
Độ nhạy loa
Độ nhạy của loa (đơn vị Decibel dB) sẽ cho biết độ lớn, độ to hay âm lượng của loa khi phát ra. Thông qua độ nhạy, người mua có thể chọn công suất amply phối ghép phù hợp.
Trở kháng
Trở kháng loa ô tô do cuộn dây bên trong loa quyết định. Biết được trở kháng của loa, người mua có thể chọn phối amply phù hợp. Mức trở kháng loa phổ biến là 4 ohm, 6 ohm hoặc 8 ohm. Mức trở kháng lớn thì công suất càng lớn.
Công suất cực đại
Thông qua thông số công suất cực đại, người mua sẽ biết được mức giới hạn công suất của loa từ đó lựa chọn phối với xe hoặc độ thêm amply phù hợp.
Kích thước loa
Kích thước loa cũng rất quan trọng. Tuỳ vào xe, vị trí lắp loa mà có thể chọn kích thước loa phù hợp.
Xem thêm:
- Dán phim cách nhiệt ô tô loại nào tốt?
- Kinh nghiệm đánh bóng ô tô & hiệu chỉnh sơn đúng cách tránh hại xe
- Trường hợp nào nên sơn dặm, sơn lại xe ô tô?
Cách chọn amply xe
Khi mua âm thanh ô tô, người mua cần chú ý đến các yếu tố sau:
Trở kháng: Trở kháng âm ly phải nhỏ hơn hoặc bằng trở kháng loa.
Công suất: Công suất của amply phải lớn hơn công suất của loa, lý tưởng là lớn gấp 2 lần công suất trung bình loa.
Độ loa ô tô nên chọn loại nào tốt?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại âm thanh ô tô, trong đó đáng chú ý có những loại loa ô tô đến từ các thương hiệu lớn nhận được đánh giá cao về chất lượng như:
Micro-Precision
Một trong những dòng sản phẩm chính của thương hiệu Micro-Precision của Đức là loa định hình. Dòng sản phẩm loa được công nhận không chỉ về tính thẩm mỹ mà còn về chất lượng. Các sản phẩm của thương hiệu Micro-Precision được kiểm tra chất lượng thông qua việc đầu tư kỹ lưỡng vào quy trình sản xuất.
Gladen
Loa của thương hiệu âm thanh Gladen (Made In Germany) được vinh danh nhiều lần bởi Hiệp hội Âm Thanh Emma Châu Âu tổ chức. Ngoài dòng loa cực kỳ chất lượng, thương hiệu Gladen cũng nổi tiếng về sản phẩm amply chất lượng không kém.
Blam
Thương hiệu Blam (Pháp) sản xuất loa ô tô chất lượng với giá cả phải chăng. Thương hiệu âm thanh nổi tiếng nhất ở Pháp. Thương hiệu loa Blam hiện đang bán khá chạy trên thị trường Việt Nam nên hàng giả, hàng nhái là điều khó tránh khỏi. Khách hàng nên cẩn thận khi mua sản phẩm.
Mosconi
Được thành lập từ năm 2009, thương hiệu âm thanh Mosconi được nhập khẩu từ Ý. Với 13 năm hoạt động và đạt được nhiều giải thưởng lớn của Hiệp hội âm thanh ô tô Châu Âu, dòng loa ô tô này là một trong những thương hiệu hàng đầu về loa ô tô. Sản phẩm luôn được chú trọng về thiết kế và chất lượng âm thanh.
Bose
Loa Bose được cung cấp bởi thương hiệu Bose của Mỹ. Đây là một trong những nhà sản xuất thiết bị âm thanh hàng đầu thế giới. Các dòng xe sang của các hãng lớn như Mercedes, Mazda,… thường được trang bị loa của hãng này. Điểm mạnh của loa Bose là âm trầm. Do đó, khi điều chỉnh loa Bose cho ô tô, loa siêu trầm của thương hiệu này thường được lựa chọn nhiều nhất.
Vì khá được ưa chuộng nên hiện nay trên thị trường xuất hiện loa Bose ô tô nhái rất nhiều. Người bán thường quảng cáo là loa Bose tháo xe Mercedes, Mazda… nhưng thực tế chỉ là hàng nhái. Người mua nên cẩn trọng.
Pioneer
Loa Pioneer đến từ Pioneer, một thương hiệu Nhật Bản chuyên sản xuất các thiết bị giải trí kỹ thuật số tiên tiến. Pioneer Gear cũng được sử dụng bởi nhiều nhà sản xuất ô tô Nhật Bản như Toyota.
Loa ô tô của Pioneer rất phổ biến tại thị trường Việt Nam bao gồm các loại loa siêu trầm và loa cửa. Điểm mạnh của loa ô tô Pioneer là có mức giá khá phải chăng. âm thanh ô tô Pioneer có giá từ 1 triệu đến 4 triệu một loa, tùy loại.
JBL
Loa ô tô JBL đến từ thương hiệu JBL của Mỹ – đây là hãng chuyên sản xuất các thiết bị âm thanh nổi tiếng. Điểm mạnh của loa JBL cũng nằm ở âm bass như loa Bose nhưng theo phong cách gọn gàng hơn. Giá loa ô tô JBL vào khoảng 2 triệu đến 8 triệu một loa, tùy loại.
Infinity
Loa ô tô Infinity cũng được cung cấp bởi thương hiệu Infinity của Mỹ, một trong những công ty lâu đời nhất chuyên về thiết bị âm thanh. Loa ô tô Infiniti rất phổ biến tại Việt Nam với nhiều mẫu mã khác nhau. Loa ô tô Infiniti có giá từ 2 triệu đến 10 triệu đồng/loa, tùy loại.
Focal
Loa ô tô Focal là sản phẩm của thương hiệu Focal, hãng thiết bị âm thanh lâu đời của Pháp. Loa Focal ô tô được đánh giá cao về chất lượng. Tuy nhiên, giá loa chính hãng của Focal cũng rất cao, khoảng 10-20 triệu một loa và 30-40 triệu một bộ. Ngoài loa, Focal còn được biết đến với dòng âm ly dành cho xe hơi, với những chiếc âm ly dành cho xe hơi của Focal có giá 10-20 triệu đồng/bộ.
Có thể tự độ loa ô tô tại nhà không?
Trên các diễn đàn âm thanh, loa ô tô… có rất nhiều video hướng dẫn cách làm loa tại nhà. Ví dụ:
Cách tăng chiều cao của loa, cách tăng âm bass của loa, tự chế loa sub…
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, loa cũng giống như màn hình ô tô, có liên quan trực tiếp đến hệ thống điện. Việc chỉnh loa ô tô đòi hỏi phải am hiểu tường tận về thiết bị điện tử trên ô tô, hệ thống loa như điện dung, trở kháng, âm ly và một số kinh nghiệm. Nếu không, bạn có nguy cơ chập loa hoặc bộ khuếch đại hoặc ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống điện của xe. Vì vậy, hãy sử dụng loa ô tô chuyên nghiệp thay vì hiệu chỉnh loa tại nhà.
